Idaho. Wel, ik ken de film “My Own Private Idaho” (van naam) en… dat was het zowat. Dus even zoeken op de kaart, en wat blijkt: dat is dus de staat “rechts van Washington en Oregon” en “links van Montana en Wyoming”. Qua grenzen met andere staten is Idaho een geval apart: deels perfect rechte grenzen (met Canada in het noorden, Nevada en Utah in het zuiden, Wyoming en een stukje Montana in het oosten en een deel van de grens met Oregon en bijna de hele grens met Washington in het westen). Deels volledig “natuurlijke” grenzen met Oregon en vooral met Montana.

Maar nu ik dit artikel schrijf besef ik dat waar vroeger mijn “goesting” om bepaalde Amerikaanse staten te zien voor natuurschoon voorheen bij Colorado, Wyoming en Arizona lag, ik nu ook Idaho in mijn bucket list moet opnemen. De staat is een orgie van natuurschoon met watervallen, bergketens, canyons, beekjes, dennenwouden, meren, warmwaterbronnen, wildlife… Van geen enkele andere Amerikaanse staat vind je zoveel prachtige natuur- en landschapsfoto’s op internet als Idaho. Idaho is een republikeinse landbouwstaat, met een focus op vooral de aardappel. Dat het “gekste” dessert dat je er kan eten, ice cream potato is, hoeft dan ook niet te verbazen. Geen paniek, het is gewoon vanille-ijs in de vorm van een (gebakken) aardappel, bestrooid met cacaopoeder. Economisch weegt het met zijn anderhalf miljoen inwoners even zwaar als Sardinië.

Derde taal (na Spaans en Engels, die zowat in elke staat de eerste en tweede taal zijn) is het Duits, net als in de naburige staten Montana, Wyoming, Colorado en North Dakota. Dat is een overblijfsel van Duitse (Lutheraanse) boerenfamilies, die deze streken gingen bevolken vanaf 1811, amper zes jaar na de Lewis & Clark expeditie. In 1842 arriveerde “onze” grote zwartrok Pieter-Jan De Smet (1801 Dendermonde – 1873 Saint-Louis) vanuit Iowa, en bouwde er een missiepost om de Indianen te bekeren en bij te staan op vlak van gezondheid en mensenrechten. In 1854 richtte hij ook de missiepost van Saint Ignatius (Montana) op, en bemiddelde tussen Sitting Bull en de Amerikaanse overheid in 1868. Honderd jaar later werd hij opgenomen in de “Hall of Great Westerners” (zie wikipedia).

Idaho, the Gem State: de naam geeft al aan dat er veel “te rapen” is qua grondstoffen (goud, zilver, lood, zink, kobalt, koper, …). Het staatsmineraal is “star garnet” (stergranaat – Fe3Al2(SiO4)3) – granaten zijn veel voorkomend, maar stergranaat is veel zeldzamer (enkel in Idaho en Indië wordt deze variant gevonden). Gepolijst komt er een stervormige lichtreflectie naar voor, een eigenschap die bij juwelenliefhebbers (en verzamelaars) erg geliefd is.

Bekende mensen geboren in Idaho zijn o.a. James Angleton (ex-CIA baas), Edgar Rice Burroughs (bedenker van Tarzan), Boyd Coddington (hot rod automaker – moet je zeker eens opzoeken in google afbeeldingen!), Raquel Devine (zomaar een porno-actrice, mag je ook opzoeken), Philo Farnsworth (uitvinder van de videocamera en de eerste volledig werkende elektronische televisie, maar ook van een neutronenbron – in totaal was hij goed voor 300 patenten), Olive Osmond (moeder van de muzikale Osmond familie) en ons aller Sarah Palin (gouverneur van Alaska van 2006 – 2009, en ondertussen grootmoeder van 7 kleinkinderen).

De Idaho Chess Association heeft een uitstekende website, met een tornooikalender, nieuws, maar ook een “Game Archives” sectie. Die bevat zowel partijen per speler geordend, als per tornooi. Twee spelers vallen op: Viktor Pupols en Hugh Myers. Misschien geen grootmeesters, maar de eerste is een generatiegenoot van Fischer, die ooit van hem met het Lets gambiet (1.e4 e5 2.Pf3 f5) heeft gewonnen in een jeugdtornooi in 1955 – zie Tim Krabbé’s artikel hierover.

Pupols is trouwens een levenslang aanhanger gebleven van het Lets gambiet en kan beschouwd worden als de grootste levende expert ervan. Hugh Myers (1930-2008) was iemand van FIDE-meestersterkte, maar met een uitzonderlijke hang naar bizarre openingen, zoals 1.c4 g5 – een beetje de Amerikaanse Stefan Bücker. Daarnaast speelde hij ook een rol in de herverkiezing van Campomanes in Dubai 1986, waar Myers het tornooibulletin verzorgde. Zijn wikipedia-pagina is best de moeite om eens op te zoeken.

Myers was een typische schaakbohemien. Hij speelde op het topbord van de Dominikanse Republiek in de olympiades van 1968 en 1976, en schreef zijn Myers Openings Bulletin vol met de meest vreemde openingen (1.e4 e5 2.Pc3 Pf6 3.a3 d5 4.exd5 Pxd5 5.Dh5; 1.Pf3 d5 2.a4 c5 3.e4 dxe4 (het Vasconcellos-gambiet); 1.e5 c5 2.a4; 1.Ph3; 1.c4 g5 2.d4 Lg7; 1.d4 Pc6 2.c4 Pf6 3.Pc3 e5; 1.Pc3 Pf6 2.e4 d5 3.d3 dxe4 4.Lg5 exd3 5.Lxd3 enzovoort). Hij heeft zelfs een openingvariant op zijn naam staan: 1.c4 g5 2.d4 h6 enz, wat hij voor het eerst speelde in 1968. Het mag niet verbazen dat de in 2022 overleden IM Basman hiervan een fan was.

Voor wie dit niet op internet wil lezen, maar als pdf met wat partijcommentaar kan op de link klikken.