Hannah Montana? Neen, Miley Cyrus heeft niet echt iets met Montana, The Treasure State, te maken - ze is geboren in Nashville, Tennessee. Montana (MT) is de zoveelste staat waar het natuurschoon vanaf spat. De staat grenst in het noorden aan Canada, en vormt van oost naar west de overgang van de “plains” van North Dakota naar de Rocky Mountains.

Veel natuurschoon alvast in deze aan Canada grenzende staat. Met vier grote reservaten voor Indianen (Blackfeet, Flathead, Fort Peck en Crow) en diverse nationale parken (met als topper Glacier National Park), alsook de bron van de Missouri (Brower’s Spring). Hoewel dat de verst gelegen bron van de Missouri is, krijgt de rivier pas die naam na de samenvloeiing van de Jefferson, de Madison en de Gallatin Rivers in Three Forks, in het zuid-zuidwesten van Montana. De Madison blijft ook in de winter vorstvrij, door een warmwaterbron. Voor liefhebbers van geologie en paleontologie is er de Hell Creek Formation in het noordoosten, wat een ware schat bleek te zijn voor fossielen van dinosauriërs.

Hoogste punt in Montana is de Granite Peak (3904 m), een besneeuwde bergtop in het noordwesten van de staat. De staat kent een landklimaat, met warme zomers (30°C gemiddeld in juli) en koude winters (-10°C gemiddeld van december tot en met februari). Hoofdstad is het kleine Helena (nog geen 30.000 inwoners), maar Billings is de grootste stad (120.000 inwoners). Dat is zo’n 10% van het totale inwonertal van Montana – niet veel dus voor een staat die elf keer groter is dan België. De landbouwgrond is niet zo vruchtbaar en de depressie duurde van WOI tot WOII, en dat verklaart de “leegte” van Montana, ondanks een goldrush (1852) en de Homestead Act (1862).

Staatsdier is de Grizzly bear – toen Clark en Lewis dit dier voor het eerst ontmoetten, waren ze verbaasd over de agressie en de taaiheid van de dieren, die pas na talrijke treffers het loodje legden. Het gevolg was dat ze in grizzly-gebied bij het fourageren rond hun kampementen, ze enkel per twee op stap durfden te gaan. In Great Falls is er trouwens het Lewis and Clark Interpretive Center, een kindvriendelijke museum over die beroemde expeditie. Het natuurhistorische Museum of the Rockies (in Bozeman) heeft indrukwekkende skeletten van dino’s. Met een beetje goede wil krijgen we ook een deel van Yellowstone National Park in de staat geduwd, hoewel het grootste gedeelte in Wyoming ligt (en nog een strip in Idaho).

Voor de liefhebbers van Bonanza, de staatsboom is de pinus ponderosa (de gele den in het Nederlands) een behoorlijk grote den, die meer dan 70 meter hoog wordt (81,7m was de recordhoogte), met een stamomtrek van 8 meter. Hiermee was (tot 2015) deze den de hoogste pijnboomsoort, tot de concurrenten van het geslacht Pinus lambertiana (sugar pine) in 2015 een boom van 83,45 meter naar voor schoven.

Wat ze tekort hebben aan attracties (buiten de natuur), hebben ze ook niet over qua personalities. David Lynch (regisseur en duizendpoot), Gary Cooper (acteur en tweevoudig Oscarwinnaar), Evel Knievel (stuntman en showman), Patrick Duffy (Man van Atlantis en Dallas), Dirk Benedict (the A-team en Battlestar Galactica) en Jeff Ament (Pearl Jam en Mother Love Bone), dat zijn zowat de enige namen die wereldwijde bekendheid konden veroveren. Hollywood filmde er enkele klassiekers: Legends of the Fall, A River runs Through it, zelfs Star Trek: First Contact en ook het Belgisch getinte XIII: The Conspiracy. Qua keuken is ook hier de invloed van de natuur merkbaar: bosbessen (huckleberries – remember Mark Twain), kaneelbroodjes, bison- of elandburgers, forel of zelfs Rocky Mountain Oysters (stierenkl*ten). Kort samengevat: als er vlees in zit, lust een inwoner van Montana het wel.

De Montana Chess Association pakt uit met een prachtige foto van de bergen in Montana en biedt alles wat een surfer verwacht bij een schaakfederatie: van tornooiresultaten en -aankondigingen, over wat archiefmateriaal, een overzicht van de clubs in de staat en een partijensectie. Overzichtelijk, netjes gepresenteerd, focus op inhoud in plaats van op vorm, en belangrijk: de site is actueel.

We leren daar dus dat er 7 clubs zijn in Montana, en het schaakleven is best actief: de pagina vermeldt het resultaat van de 89ste open in april 2024, een typisch weekendtornooi (2 dagen, vijf ronden, 48 deelnemers), dat werd gewonnen door Benjamin Vogel (4,5 / 1835) voor Daniel Mattson (4,5 / 1759) en het drietal John Julian (1928), Matteo Nero (1812) en Declan Pham (1513), dat vier punten haalde. Montana is duidelijk niet de sterkste staat wat schaken betreft – dat wordt ook weerspiegeld in de erelijsten van de staatskampioenschappen – slechts één keer kwam een bekende naam voor (Alex Yermolinsky).

Wat partijen betreft, heeft John Wessel (1579) het mij gemakkelijk gemaakt: hij publiceerde zijn vijf partijen van de 2023 Big Sky Country Open met analyses. Het hoeven niet altijd toppartijen te zijn. Onderstaande partij vond ik de interessantste van de vijf.

Uit datzelfde tornooi, maar uit 2022, geef ik nog deze partij:

Voor wie dit niet op internet wil lezen, maar als pdf met wat partijcommentaar kan op de link klikken.