Er werd vanuit de KBSB gevraagd volgende informatie onder de leden te verspreiden :

De KBSB heeft op de bestuursvergadering van 11.03 unaniem beslist om op 1 april een aanpassing door te voeren van de nationale ELO ratings.

Dit naar aanleiding van de aanpassing van de FIDE ELOs, en in overeenstemming met deze aanpassing. Omdat de minimum ELO nationaal op 1150 ligt (en niet op 1000 zoals FIDE) is de formule enigszins verschillend.

rating_new = rating_old + (2000 – rating_old) * 250 / (2000 – 1150) Deze aanpassing is enkel van toepassing op ELOs < 2000 De minimum rating zal vanaf dan ook op 1400 worden gezet, in overeenstemming met FIDE.

Deze aanpassing zal doorgevoerd worden samen met het nieuwe klassement op 1 april.

Gelieve deze informatie te verspreiden binnen uw club.

Vragen of opmerkingen graag via ratings@frbe-kbsb-ksb.be

Dit bericht werd naar elk door de club gekend mail adres gestuurd.

Voor de geïnteresseerden: zie enkele bedenkingen bij deze maatregel (die ik overbodig vind, net als de FIDE-elo aanpassing):

1. de elo-rating is (en is altijd geweest) een relatieve schaal: ze geeft enkel voor 1 periode weer wat de waardeverhoudingen tussen spelers zijn. De fout die altijd gemaakt wordt, is te denken dat het een absolute schaal is, en dat je dus de 2850 van Carlsen zou kunnen vergelijken met de ratings van Kasparov of Fischer. Dat is fundamenteel een foute onderstelling (als randbemerking is het interessant om te weten waarom Elo net het bereik ±0-±2800 heeft gekozen om zijn ratings op te stellen, hij had even goed [0,10000] kunnen kiezen, of [-250, +250], maar dat doet hier niet ter zake).

2. Wat mij betreft zou je elo kunnen "vasthouden" door bv de mediaan of het gemiddelde van alle spelers vast te klikken op bv 1500 elo. Carlsen is dan nog altijd 1400 elo sterker dan het gemiddelde, en de andere helft van de spelers zit daar dan onder. Het nadeel van zo'n systeem is dat wanneer spelers een periode niet spelen, hun rating iets kan fluctueren, omdat het gemiddelde/mediaan (referentiepunt) iets verschuift. Maar die verschuiving zal minimaal zijn (nu zijn er 300.000 spelers met aangepaste rating, dus je kan stellen dat er in totaal zo'n 500.000 actieve spelers zijn met FIDE rating, dus een gemiddelde zal zeer langzaam evolueren).

3. Een ondergrens is voor mij niet nodig. Ofwel sluit je spelers uit (als ze eronder zakken), ofwel hou je ze op 1150 of 1400. Beide aanpakken hebben nadelen. Spelers uitsluiten van rating omdat ze te zwak zijn, zal vreemde effecten hebben onderaan: iemand die gemiddeld 1390 waard is, zal toch nu en dan boven de 1400 uitkomen, maar kan gemakkelijk partijen winnen van spelers van 1450. Als die speler van 1390 elo een "goede periode" heeft, komt hij bv op 1425 (zelfs al zijn die spelers niet gekwoteerd, je zal toch hun resultaten moeten bijhouden, of ze komen telkens boven de 1400 met een nieuwe (verse) elo (= eloprestatie)), en de speler van 1450 heeft dan een resultaat tegen een speler van niet 1390, maar tegen iemand met 1425. dat lijkt gerommel in de marge, maar bv in een clubkampioenschap derde klasse, zitten veel spelers rond die grens, dus daar zal het wel degelijk voor opmerkelijke bewegingen zorgen. In het andere geval, als je de rating vasthoudt op 1400, maar de speler is slechts 1300 waard, betekent dat een continue injectie van elo onderaan de eloschaal. Dat zag je vroeger ook al met die 1150 grens in clubkampioenschappen: spelers die 0 punten haalden bleven op 1150, maar hun clubgenoten scoorden wel tegen 1150-tegenstanders.

Ik zie dat bovenstaande in lijn ligt met dat chesscom artikel en dat 12-pagina weerwoord. En dan te bedenken dat we een systeem hadden om lage ratings sneller te laten evolueren met de K-factor (wat in principe voor ondergekwoteerde spelers een vorm van elo-injectie was, en dus de bezorgdheid van een te grote defatie kan wegnemen).

Daarnaast zie ik ook niet in waarom de kbsb zijn elo moet aanpassen aan die van de fide. Stel iemand speelt 20 clubpartijen en 20 FIDE-partijen per jaar. Voor de kbsb tellen ze alle 40, dus de FIDE-aanpassing zal sowieso wel in de kbsb ratings binnensijpelen, alleen zal het trager gaan voor spelers die enkel clubpartijen spelen - so what, die zijn toch niet geïnteresseerd in een fide rating, en wschl ook veel minder in hun kbsb rating. Bovendien - net door de extra Belgische partijen - is er nooit een match geweest tussen de kbsb- en fide-ratings, en zal er ook nooit een match zijn (nu o.a. ook door de verschillende ondergrens (1150 vs 1400).

Bottom line: het is zoals een collega schaker zegt: follow the money. Omdat normen vastliggen op elo's droogt één van de bronnen van de fide financiering op en ze maken liever het systeem kapot dan de titels weer even veel waard te maken als vroeger. Het zal wel onder de noemer "popularisering van het schaken" vallen...

De ratings zijn gebaseerd op statistiek, echter is gebleken dat de statistiek niet meer klopt achter de ratings. In onderstaand document is het een en ander vanuit de FIDE verteld. https://www.fide.com/docs/presentations/Sonas%20Proposal%20-%20Repairing%20the%20FIDE%20Standard%20Elo%20Rating%20System.pdf

Het statistiekje op pagina 5 is veelzeggend. in 2012-2013 scoorden 1500 spelers 8% tegen 2100 spelers en in 2022-2023 is dit opgelopen naar 15%, dit is een score die verwacht kan worden bij een kleiner verschil dan 600 ratingpunten. Dit is op andere ratingverschillen ook zichtbaar.

Door de ratingcorrectie zouden de scores van de spelers (die nu een hogere rating hebben maar nog wel minder dan de 2000 spelers) zou de statistiek achter het ratingsysteem weer ongeveer matchen met de resultaten die de spelers achter de borden behalen.

Het feit dat spelers onder de 1400 hun rating kwijtraken was al langer het geval voor FIDE ratings onder de 1000, echter is de grens 400 ratingpunten opgetrokken, maar de speelsterkte van de spelers van 1400 was voorheen 1000. Feitelijk verandert er niets, behalve dat de meesten van ons wat extra punten hebben die we volgens de statistiek verdiend zouden moeten hebben, maar nog niet gekregen hadden.

Inderdaad, de statistiek klopt niet meer - en daar heeft de FIDE zelf (deels) schuld aan: ze maken het te duur voor kleine federaties om FIDE-elo te laten verwerken. Dus al die jonge, sterke Chinezen en Indiërs en ... komen naar Europa om ratingpunten te veroveren (omdat in eigen land er geen tornooien met FIDE-eloverwerking zijn), en dan scoren ze "boven verwachting" (lees er de verslagen van Brabo over zijn tornooi in Marienbad maar op na).

De oorzaak wordt met deze maatregel niet aangepakt, dus binnen 5-10 jaar zal een nieuwe correctie nodig zijn. Men had dit subtieler kunnen aanpakken: bv spelers < 2000 die een meer dan 200 elo betere performantie dan hun rating neerzetten, een hogere K-factor toekennen (of gewoon de eloperf als nieuwe elo nemen). Dan zouden de spelers met een stabiele < 2000-rating (zeg maar de 30-plussers) niet gecorrigeerd hoeven te worden, en zouden enkel de ondergekwoteerden sneller vooruitgaan.

Tenslotte was de oorsprong van de eloberekening een benadering gebaseerd op een gausscurve (logisch) - nu gaan we eerder naar een Poissonverdeling, dus de elo-formule zal hier ook niet meer correct werken. Nu heeft Sonas zelf al (vroeger) getoond dat een lineaire benadering een goede proxy is, dus dat zal wel meevallen, maar het zal een effect hebben. De figuur van Sonas lijkt me trouwens niet realistisch: als de ondergrens 1400 is, dan gaan er net heel veel mensen op 1400 elo zitten, en niet 0.

Het ergste vind ik nog dat de KBSB vindt dat ze hierin moeten meegaan, en ook de ratings gaan aanpassen, wat helemaal onnodig is volgens mij. Who cares dat zijn KBSB-elo 100 punten of zo afwijkt van zijn FIDE-elo?